[Review] Napoleon: Phim Sử Thi Đậm Tính Trào Phúng

Napoléon Bonaparte là tên họ đầy đủ của Hoàng Đế nước Pháp – Napoleon. Ông được lưu danh sử sách với vai trò là một trong những nhà quân sự vĩ đại nhất lịch sử thế giới. Từ một viên tướng nhỏ, Napoleon vươn lên bằng chính tài năng thao lược và lập được nhiều công lao to lớn. Đến khi trở thành người có quyền lực cao nhất, các chính sách cai trị trong nước lẫn đối ngoại của ông đều được xem là chuẩn mực đối với hệ thống cơ chế chính quyền Pháp cho đến ngày nay.

Một nhân vật lẫy lừng như thế rõ ràng là nguồn “tài nguyên” phong phú để các bộ môn nghệ thuật khai thác bằng nhiều cách. Vẽ lại tranh chân dung của ông, biên soạn những trận đánh hào hùng nhất, tổ chức sân khấu để tái dựng các chiến tích vang danh của Napoleon. Hiển nhiên là điện ảnh cũng không qua bỏ qua điều này, chính vì thế nên Napoleon: Đế Chế Napoleon ra đời để có thể tái hiện lại những cột mốc huy hoàng nhất của vị Hoàng Đế thiên tài này.

Cầm trịch dự án Napoleon là nhà làm phim gạo cội Ridley Scott – bộ óc đã tạo ra Alien (1979) và Blade Runner (1982) kinh điển.

Người Anh mà lại làm phim về Hoàng Đế Pháp thì như thế nào? Thật ra chính bản thân Ridley Scott cũng vấp phải không ít ý kiến trái chiều khi Napoleon được ra mắt tại các rạp chiếu phim. Đáp lại những lời công kích, ông không mấy bận tâm và thậm chí còn ám chỉ rằng đây không phải phim tài liệu,  những ai không hài lòng thì khi nào đã từng sống ở thời đại Napoleon và chứng kiến tất cả sự kiện đã xảy ra thì hãy lên tiếng.

Vậy thì Napoleon: Đế Chế Napoleon của Ridley Scott có gì nào? Sơ lược thì nội dung phim vẫn khắc họa giai đoạn Napoleon từ một vị tướng, được cử đi đánh trận, giành chiến thắng, có cảm tình từ phía người dân. Kế đến là được ủng hộ, nắm quyền cao, lên làm vua, bại trận…v…v, bên cạnh đó Napoleon: Đế Chế Napoleon còn kể về mối tình nổi tiếng của ông và người tình Josephine.

Napoleon là vị vua với nhiều câu chuyện thú vị vây quanh. Thật khó để dùng vài tiếng mà có thể tóm tắt hết cuộc đời tài ba lỗi lạc của ông. Vì điều này, Napoleon: Đế Chế Napoleon có thể khiến vài người cảm thấy diễn biến của phim quá gấp rút, quá chóng vánh. Việc kể lại từng mốc gian kèm những gì đã diễn ra thoạt nghe có vẻ như chỉ là liệt kê bằng hình ảnh những trận chiến của Napoleon, nhưng Ridley Scott biết cách biến hóa để mọi thứ không còn đơn điệu. Bằng những góc máy rộng và dài, đoàn quân của Napoleon hiện lên đầy hùng vĩ trên màn ảnh. Từng tiếng nã đại bác rền vang đất trời cực kỳ sống động, thật sự âm thanh của tiếng súng đem lại cảm giác choáng ngợp đến mức đôi khi phải bịt tai như chính Napoleon đã làm trong phim.

Hình ảnh các đoàn kỵ binh và pháo binh cũng được chăm chút kỹ lưỡng từ chi tiết nhỏ nhất như trang phục, vũ khí. Trận vây hãm thành Toulon được dàn dựng với chủ ý thể hiện rõ tài thống lĩnh binh tướng của Napolenon. Từ việc ông quan sát điểm yếu từ đội quân thủy chiến của Hoàng Gia Anh, cho đến khả năng làm chủ chiến trận khi dùng mưu chiếm quyền kiểm soát pháo đài để từ đó công phá tau của quân Anh và giành thắng lợi vẻ vang.

Tất nhiên sự sáng tạo là điều vô cùng cần thiết đối với bộ môn nghệ thuật thứ 7, vì lẽ đó mà cuộc viễn chinh tới Ai Cập lại được Ridley Scott tô điểm theo phong cách châm biếm đầy dí dỏm. Có lẽ đáng thương nhất chính là Tượng Nhân Sư vô tội.

Trận Austerlitz trong Chiến Tranh Liên Minh Thứ Ba vào chuỗi ngày đông giá rét cũng được đạo diễn xây dựng hoành tráng với bối cảnh tuyết rơi trắng xóa. Những trận pháo kích của quân Pháp nhắm vào mặt hồ Satschan đang đóng băng đã chôn vùi quân Nga không thương tiếc. Hoàn toàn đủ để cho bất cứ ai cũng phải sửng sốt vì sự tàn nhẫn trên chiến trường và kỹ năng dùng binh thần sầu của Napoleon.

Bên cạnh sự chỉ đạo tài tình của Ridley Scott, điểm sáng của Napoleon: Đế Chế Napoleon còn nằm ở bộ đôi Joaquin Phoenix và Vanessa Kirby.

Đã hơn 20 năm kể từ lần cộng tác trong Gladiator (2000), Joaquin Phoenix và Ridley Scott mới có dịp hội ngộ trong Napoleon: Đế Chế Napoleon. Ở phim mới, chủ nhân tượng vàng Oscar không gây thất vọng khi có màn hóa thân ấn tượng vào vai Napoleon đầy uy quyền mưu mô nhưng cũng không kém phần si tình.

Napoleon qua diễn xuất của Joaquin Phoenix là một người khó đoán. Ánh mắt của nam diễn viên luôn nhìn xoáy vào tâm can người đối diện. Sự tham vọng và tự đại của Napoleon cũng được Joaquin Phoenix biểu lộ đầy tinh tế thông qua cách đảo mắt, dáng đi đứng và cả điệu bộ khi nhả thoại. Tuy dũng mãnh như vậy, Napoleon vẫn là một người đàn ông hết mực chung thủy dẫu cho Hoàng Hậu Josephine có phản bội mình.

Đảm nhận vai Josephine là Vanessa Kirby. Cô được đích thân Ridley Scott liên hệ để gửi lời mời tham gia Napoleon. Trong một tháng chuẩn bị và nghiên cứu về Josephine, Vanessa nhận thấy tư liệu về người phụ nữ từng làm Napoleon si mê đến mức viết hàng tá lá thư tình cực kỳ ít ỏi. Josephine của Vanessa có lúc là một người vợ tuyệt vời nhưng có khi lại cho thấy đây là kẻ lẳng lơ và có thể thao túng tâm lý người khác.

Napoleon: Đế Chế Napoleon có thể chưa hoàn hảo về mặt kịch bản nhưng vẫn đủ lôi cuốn với những tình tiết trào phúng không gây nhàm chán. Phim hiện đang chiếu tại các rạp trên toàn quốc.