Michael Bay

Một nhà sản xuất có thể kiếm hàng tỷ $ dù phim nào ra rạp cũng bị “gạch đá” nặng nề.

Một đạo diễn bị gọi là kẻ bất tài nhưng vẫn có thể mời được các ngôi sao hàng đầu vào phim của mình.

Chỉ có thể là Michael Bay.

Sinh tại Los Angeles, Michael Bay được nhận nuôi khi mới hai tuần tuổi. Ông lớn lên trong sự bảo bọc của cha mẹ là chủ hiệu sách kiêm bác sĩ tâm lý cho trẻ em Harriet và Jim – một cố vấn tài chính. Ngay từ thuở bé, Bay đã tỏ ra thích thú với thể loại phim hành động. Ông gom pháo hoa nhét vào chiếc xe lửa đồ chơi và quay cảnh thảm họa bằng máy quay phim của mẹ. Sở cứu hỏa được gọi đến và cậu bé bị một bài học nhớ đời. Có lẽ niềm đam mê với cháy nổ hành động sau này của ngài đạo diễn kiêm nhà sản xuất Michael Bay là bắt nguồn từ tuổi thơ dữ dội này.

Bay tham gia ngành công nghiệp điện ảnh từ năm 15 tuổi, làm việc cho George Lucas tại phim trường Raiders Of The Lost Ark. Mối quan hệ thân thiết giữa họ kéo dài đến tận sau này,  Bay vẫn tìm đến George Lucas khi cần lời khuyên. Ban đầu, Bay không thích công việc của mình nhưng khi được xem tác phẩm về Indiana Jones này ở rạp chiếu phim thì ông thay đổi hoàn toàn. Được truyền cảm hứng, Bay bắt đầu ước mơ trở thành đạo diễn. Năm 1986, ông tốt nghiệp đại học Wesleyan, là cử nhân cả hai ngành tiếng Anh lẫn điện ảnh.

Michael Bay bắt đầu làm việc tại hãng Propaganda, cống hiến những năm tháng tuổi hai mươi cho những quảng cáo và MV ca nhạc. Ông thực hiện video ca nhạc cho Tina Turner, Meat Loaf, Lionel Richie… và nhận được nhiều đề cử MTV. Clip quảng cáo cho các nhãn hàng lớn như Nike, Reebok, Coca Cola… của Bay cũng nhận được nhiều giải thưởng quan trọng

Thành công của Bay ở các video ca nhạc thu hút sự chú ý của nhiều nhà sản xuất. Và rồi, Jerry Bruckheimer và Don Simpson đến tìm ông. Họ chọn Bay - một đạo diễn chưa có tác phẩm phim chiếu rạp nào trở thành kẻ cầm trịch cho Bad Boys. Có kinh phí 19 triệu $, bộ phim được quay ở Miami năm 1994, với sự xuất hiện của Will Smith và Martin Lawrence. Bad Boys thu về 141 triệu $ phòng vé mùa hè 1995. Thành công của phim chứng minh khả năng hút khách của Will Smith, giúp Michael Bay có bộ phim ăn khách làm vốn và “tặng” ông thêm người bạn tri kỷ Jerry Bruckheimer. Bad Boys 2 của ra mắt vào năm 2003 cũng thắng lớn khi thu được 273 triệu $ doanh thu toàn cầu.

Michael Bay và Jerry Bruckheimer hợp tác với nhau trong nhiều phim. Dự án tiếp theo của họ - The Rock cũng đạt được thành công đáng kể. Hai diễn viên chính Sean Connery và Nicolas Cage thắng giải Cặp đôi màn ảnh xuất sắc nhất tại giải MTV Movie, phim cũng được đề cử giải Oscar cho Âm thanh xuất sắc nhất.

Năm 1998, Bay và Jerry Bruckheimer đồng sản xuất Armageddon. Ông cũng đảm nhận vai trò đạo diễn. Dàn diễn viên trong phim gồm những cái tên khủng như Bruce Willis, Billy Bob Thornton, Ben Affleck và Liv Tyler. Với số vốn đầu tư khổng lồ 140 triệu $, Armageddon thu được 9,6 triệu $ chỉ trong buổi chiếu đầu tiên và thu được 553 triệu $ toàn thế giới. Phim trở thành tác phẩm ăn khách hàng đầu năm đó, được đề cử 4 giải tại Oscar cho Âm thanh xuất sắc nhất,  Hiệu ứng hình ảnh xuất sắc nhất, Biên tập âm thanh xuất sắc nhất và Ca khúc trong phim xuất sắc nhất.

Rất nhiều đạo diễn sợ áp lực từ một dự án phim tầm cỡ nhưng Michael Bay sẵn sàng đương đầu. Năm 2001, Bay đạo diễn Pearl Harbor /Trân Châu Cảng . Bộ phim nổi tiếng về sự kiện hải quân Nhật tấn công căn cứ của quân đội Hoa Kỳ trong thế chiến thứ 2 này có sự tham gia của Ben Affleck, Josh Hartnett, Kate Beckinsale. Tiếp tục hợp tác sản xuất cùng Jerry Bruckheimer, Trân Châu Cảng của Michael Bay lại nhận đề cử Oscar cho các giải Âm thanh xuất sắc nhất, Hiệu ứng hình ảnh xuất sắc nhất, Ca khúc trong phim xuất sắc nhất. Cuối cùng, bộ phim thắng giải Oscar Biên tập âm thanh xuất sắc nhất và đây cũng là phim duy nhất cho đến giờ của Bay có một giải Oscar. Cho đến ngày nay, Trân Châu Cảng vẫn thường được nhắc đến như một trong những dấu ấn lớn nhất trong những dấu mốc Michael Bay tạo ra cho nền điện ảnh thế giới.

Năm 2005, Bay gặp thất bại đầu tiên với The Island do Ewan McGregor và Scarlett Johansson đóng chính. Đây cũng là bộ phim đầu tiên ông thực hiện mà không có sự tham gia của Jerry Bruckheimer trong vai trò sản xuất. The Island chỉ thu được 162 triệu $ trong khi đã tốn đến 126 triệu $ chi phí sản xuất.

Những tưởng thất bại này sẽ khiến Michael Bay gục ngã. Thế nhưng, ông đã trở lại và mạnh mẽ hơn gấp ngàn lần. Năm 2007, Bay tham gia cùng nhà làm phim lừng danh Steven Spielberg đồng sản xuất siêu phẩm Transformers. Đây cũng là tác phẩm nổi tiếng nhất của ông tính đến thời điểm này. Bộ phim đạt được thành công vô cùng rực rỡ. Chỉ trong tuần đầu công chiếu, Transformers đã thu về 70,5 triệu $. Tổng doanh thu đạt 319 triệu $ nội địa và 709 triệu $ toàn cầu.

Năm 2009, Transformers: Revenge Of The Fallen tiếp tục gây sốt khi thắng đến 832 triệu $ doanh thu toàn cầu. Phim nhận vô số gạch đá từ giới phê bình với những cây bút lão luyện như Roger Ebert, Michael Phillips… Đặc biệt, Transformers: Revenge Of The Fallen có 7 đề cử Mâm Xôi Vàng và nhận 3 giải Phim tệ nhất, Đạo diễn tệ nhất và Kịch bản tệ nhất.  Thế nhưng, phim vẫn thu hút được khán giả đại chúng, là một trong những bộ phim sinh lời nhất năm 2009 và cũng là một trong những tác phẩm điện ảnh có doanh thu từ DVD cao nhất năm đó. Một nghịch lý khó hiểu. Phần tiếp theo Transformers: Dark Of The Moon vượt mốc 1 tỷ $ doanh thu toàn cầu.

Phim của Bay làm ra vẫn có doanh thu rất cao. Trừ Bad Boys (1995) và The Island (2005). Là đạo diễn trẻ tuổi nhất kiếm được doanh thu tỷ $ trên toàn cầu nên không khó hiểu khi dù bị ném đá, Michael Bay từng là ứng cử viên cho hàng loạt bộ phim hot. Trong đó, có thể kể đến Van Helsing, Man On Fire, Terminator 3: Rise of the Machines, Superman Returns, King Arthur… Các fans của Watchmen và Planet Of The Apes hẳn sẽ thở phào nhẹ nhõm khi biết Michael Bay từng được cân nhắc cho vai trò đạo diễn hai siêu phẩm này.  Ông cũng là một trong số rất ít đạo diễn “được” thắng giải Mâm xôi Đạo diễn tệ nhất đến hai lần. Cả hai đều dành cho vai trò cầm trịch trong franchise Transformers.

Có lẽ Michael Bay cũng từng cố gắng lấy lòng giới phê bình. Ông thực hiện Pain & Gain dựa theo một tội ác có thật với các ngôi sao Mark Wahberg, Dwayne Johnson. Tuy nhiên, bộ phim này cũng không nhận được bao nhiêu lời khen ngợi. Sau này, Bay chọn cách nghe theo lời khuyên của Jerry Bruckheimer, không đọc những bình luận tiêu cực nữa.

Rất dễ nhận ra một bộ phim của Michael Bay. Ngoài đam mê cháy nổ bất chấp mọi hoàn cảnh, những tác phẩm này còn có rất nhiều chi tiết cũng như những góc quay hết sức quen thuộc. Những cảnh phi công chạy về máy bay của mình để cất cánh, cảnh quay chậm một người đàn ông gào thét, hoặc cảnh camera quay vòng xung quanh nhân vật xuất hiện rất nhiều… Bay đặc biệt thích sử dụng slow motion. Vài lần, Bay còn làm cameo trong phim của mình.

Michael Bay thật sự là một đạo diễn yêu nghề. Khi quay Bad Boys, một cảnh cháy nổ quan trọng đã bị hỏng vì sự cố bất ngờ. Trong khi công ty sản xuất từ chối chi tiền để làm lại, Bay không chấp nhận và tự trả 25.000$ để quay. Đối với Michael Bay, đạo diễn không phải là công việc mà là nghề nghiệp.

Giờ đây, Bay không còn quan tâm đến những lời ra tiếng vào về phim của mình nữa. Ông từng phát biểu: “Có cả đống người ghét tôi nhưng phim của tôi vẫn kiếm được hàng núi tiền. Đâu đó cỡ 2 tỷ $, vô số vé đã được bán ra. Họ nói tôi phá hoại điện ảnh. Tôi có nên tự hào là mọi người biết phong cách yêu thích của mình không? Tôi nghĩ những người tử tế sẽ biết rằng mỗi đạo diễn sẽ có một phong cách đặc trưng.”

Vẫn chưa tìm được bóng hồng hợp ý để rước về dinh, Bay hiện vẫn sống hạnh phúc bên những chú chó ngao. Sớm thể hiện tình yêu động vật từ ngày còn bé, ông góp tiền cứu trợ, đưa cả thú cưng của mình vào phim và là một người ăn chay. Có lẽ tiêu chuẩn phải ăn chay và phải yêu chó đã khiến hàng loạt cô gái nóng bỏng chùn chân trước người đàn ông lý tưởng này. Năm 2016, tờ Rolling Stone tiết lộ ông sở hữu một khối tài sản khổng lồ với máy bay Gulfstream G550 nhiều xe hàng hiệu như Bentley, Range Rover, Escalade, Ferrari, Lamborghini…

Trước mắt, Bay có hàng loạt dự án phim mới xếp hàng chờ ông làm nhà sản xuất như Bumblebee, The Purge 4, Bad Boys 4, Transformers 7. Transformers: The Last Knight được coi là phim cuối cùng Bay làm đạo diễn trong loạt Transformers.