Liam Neeson

Nhiều khán giả thời nay biết Liam Neeson qua những vai hành động và câu nói “Tao không biết mày là ai…” có độ phủ sóng cực cao. Tuy nhiên, sự nghiệp lừng lẫy của ngôi sao 1m93 này chẳng hề gói gọn ở dạng vai anh hùng màn ảnh.

Liam Neeson sinh ngày 7.6.1952 tại Ballymena, Bắc Ireland. Mẹ làm đầu bếp, cha là bảo vệ trường học. Gia đình theo đạo Công giáo. Năm lên chín, Neeson bắt đầu tập đấm bốc trong câu lạc bộ trẻ All Saints. Cậu bé nhận nhiều giải thưởng trước khi ngừng thi đấu ở tuổi mười bảy. Thời niên thiếu, ông tham gia đội kịch trường nhưng chưa có ý định theo nghiệp diễn. Năm 1971, ông thi vào ngành vật lý và khoa học máy tính đại học Queen. Tuy nhiên, một thời gian sau, ông bỏ học đi làm việc. Từ đó, Neeson lăn lộn đủ ngành từ lái xe nâng tới lái xe tải, thậm chí từng định theo nghề giáo khi vào học hai năm tại đại học Sư phạm Newcastle. Cuối cùng, vào năm 1976, Neeson gia nhập sân khấu Lyric Players tại Belfast, chính thức ra mắt bằng vở kịch The Risen People.

Năm 1977, Neeson tấn công màn ảnh bằng vai chính trong Pilgrim's Progress. Tuy nhiên, bộ phim không tạo danh tiếng gì. Năm sau, ông chuyển đến Dublin và gia nhập nhà hát Abbey (nhà hát Quốc gia Ireland). Tại đây, Neeson có nhiều cơ hội đứng trên sân khấu hơn. Ông  lọt vào mắt xanh đạo diễn John Boorman và được chọn vào phim phiêu lưu Excalibur (1981). Tác phẩm trị giá 11 triệu $ này thu 35 triệu $ ở rạp chiếu phim – trở thành vai đáng nhớ đầu tiên của Neeson.

Sau đó, Neeson đến London, tiếp tục diễn sân khấu cũng như tìm kiếm cơ hội trên màn ảnh nhỏ và các bộ phim kinh phí thấp. Lúc này, ông sống cùng Helen Mirren – hai ngôi sao nảy sinh tình cảm khi tham gia Excalibur. Suốt những năm 80, Neeson miệt mài đóng phim truyền hình Anh quốc như The Bounty (1984), A Woman of Substance (1984), The Mission (1986) và Duet for One (1986) nhưng tiếng tăm mãi chẳng khá hơn. Chỉ tới khi Neeson chuyển đến Hollywood thì sự nghiệp mới bắt đầu khởi sắc.

Năm 1987, ông tham gia Suspect cùng Cher và Dennis Quaid. Vai Carl Wayne Anderson giúp Liam Neeson được giới chuyên môn khen ngợi. Năm 1988, ông lại cộng tác cùng Clint Eastwood (The Dead Pool). Năm 1990, Neeson đóng Dark Man do Sam Raimi đạo diễn. Phim gây tiếng vang nhưng Neeson vẫn ở tình trạng “tranh tối tranh sáng”.

Năm 1993, bước ngoặt trọng đại cuộc đời Liam Neeson cuối cùng cũng xuất hiện. Ông lần đầu lên sân khấu Broadway trong vở Anna Christie. Vai diễn giúp Neeson nhận đề cử Tony và còn se duyên Neeson và người vợ yêu thương Natasha Richardson. Năm tiếp theo, cả hai cùng tham gia Nell và đám cưới vào tháng 7.

Nhìn thấy diễn xuất ấn tượng của Neeson ở  Broadway, nhà làm phim huyền thoại Steven Spielberg đã mời ông diễn Oskar Schindler – người anh hùng đã cứu sống 1200 sinh mạng Do Thái khỏi Phát Xít Đức bằng cách thuê họ làm việc. Schindler’s List dựa trên sự kiện có thật. Những cái tên xuất sắc như Kevin Costner, Mel Gibson và Warren Beatty đều là ứng cử vai diễn nặng ký này nhưng cuối cùng Neeson là người trụ lại cuối cùng. Chẳng phụ lòng tin Steven Spielberg, Neeson đã có màn trình diễn tuyệt vời, giúp ông nhận đề cử Oscar, BAFTA và Quả Cầu Vàng Nam chính xuất sắc nhất. Đáng tiếc, ông không thể cầm tượng vàng do gặp phải đối thủ cực mạnh Tom Hanks.  

Con đường sự nghiệp bắt đầu rộng mở, Liam Neeson trở thành một trong những ngôi sao hàng đầu Hollywood. Neeson liên tiếp thủ vai chính các phim lớn. Michael Collins đem về đề cử Quả Cầu Vàng tiếp theo. Năm 1999, George Lucas chọn ông diễn Qui-Gon Jinn (Star Wars: Episode I – The Phantom Menace). Không xuất sắc như các phần hậu truyện cuối thập niên 70 đầu thập niên 80, doanh thu vẫn phá 1 tỷ $ và giúp Neeson củng cố danh tiếng. Giới phê bình cũng dành cho ông nhiều lời khen ngợi.

Từ đó, tuy tham gia phim thương mại nhưng Liam Neeson bắt đầu chú trọng đến những dự án mang tính nghệ thuật hơn. ông tham gia Gangs Of New York của đạo diễn huyền thoại Martin Scorsese cùng Leonardo DiCaprio, Brendan Gleeson, Cameron Diaz và Daniel Day-Lewis. Năm 2003, ông góp mặt trong phim toàn sao Love Actually với Alan Rickman, Emma Thompson… Kinsey (2004) giúp Liam Neeson nhận đề cử Quả Cầu Vàng lần nữa. Năm 2005, ông có hai tác phẩm đáng chú ý là Kingdom Of Heaven do Ridley Scott cầm trịch và Batman Begins - Christopher Nolan đạo diễn. Năm 2006, sau Seraphim Falls, Liam Neeson tạm ngừng xuất hiện trên màn ảnh.

Và rồi, ông trở lại siêu ấn tượng bằng Taken.

Nhờ Cưỡng Đoạt, mùa xuân thứ hai của sự nghiệp đến với Neeson. Vai diễn điệp viên CIA về hưu tìm cách giải cứu con gái khỏi bọn bắt cóc bất ngờ trở thành biểu tượng hành động. Kinh phí vỏn vẹn 25 triệu $ và không được đánh giá cao về nội dung nhưng tính hấp dẫn giúp Taken thu về hơn 225 triệu $ toàn cầu. Bộ phim tiếp tục bị “vắt sữa” thêm hai phần nữa. Dù bị giới phê bình “gạch đá”, khán giả chê bai “bình mới rượu cũ” vẫn kiếm về thêm cho nhà sản xuất lần lượt 376 triệu $ và 326 triệu $.

Liam Neeson tham gia hàng loạt tác phẩm hành động hạng A như Clash of the Titans (2010), The A-Team (2010), Wrath of the Titans (2012), Battleship (2012)… ông suýt tái hợp cùng Steven Spielberg trong bộ phim tiểu sử Lincoln. Vốn hào hứng chuẩn bị nhưng sau khi tìm hiểu nhân vật, Neeson đành ngậm ngùi từ chối vì thấy bản thân quá già. Vai vị tổng thống lừng danh này về tay Daniel Day-Lewis, kém Liam Neeson năm tuổi.

Nhờ thành tích đóng góp cho dòng phim truyền hình ông quốc, Neeson vinh dự trở thành Sĩ Quan Đế Chế Anh. Năm 2009, vợ ông mất do tai nạn khi trượt tuyết. Họ có hai đứa con Micheal Richard Antonio Neeson (sinh năm 1995) and Daniel Jack Neeson (sinh năm 1996).

Ở tuổi xế chiều, Liam Neeson vẫn miệt mài tham gia phim mới. Tuy rằng, nhiều vai diễn hiện giờ của ông bị rập khuôn theo hướng Cưỡng Đoạt. Dẫu vậy, với một đề cử Oscar, một đề cử BAFTA, ba đề cử Quả Cầu Vàng cùng nhiều giải thưởng khác, sự nghiệp Liam Neeson luôn đáng để tự hào. Empire từng xếp ông vào Top Ngôi sao gợi cảm nhất nền lịch sử điện ảnh. Ngoài ra, meme ảnh chế từ Taken đến giờ vẫn được cư dân mạng yêu thích sử dụng.